Dezynfekcja okrętowych wód balastowych oraz zęzowych

Od dawna znany jest problem zanieczyszczenia wód morskich. W znacznej mierze przyczyniają się do tego wody balastowe przenoszone przez statki.

Mówiąc o zagrożeniach płynących z transportu wód balastowych mamy na myśli głównie zanieczyszczenia mechaniczne do których należą:

sole metali ciężkich w tym cynku, ołowiu i rtęci,
azotany i azotyny,
związki ropopochodne.

Jednakże równie dużym, o ile nie większym zagrożeniem, są zanieczyszczenia biologiczne, których specyfika tkwi w utajonej i niewidocznej formie ataku na środowisko.

Zanieczyszczenia te stanowią zarówno bakterie, wirusy, grzyby jak i organizmy wyższe. Do szkodliwych mikroorganizmów zaliczamy np.: pałeczki duru brzusznego, prątki gruźlicy, wirus zapalenia wątroby oraz sinice powodujące zakwity wód.

O ile skutki zanieczyszczeń mechanicznych są od razu zauważalne i można przedsięwziąć odpowiednie środki zapobiegawcze, o tyle moment zanieczyszczenia biologicznego nie jest widoczny, a skutki pojawiają się dopiero po pewnym czasie. Ze względu na to, że szkodliwy wpływ zanieczyszczeń mechanicznych znany był od dłuższego czasu, opracowano dla ich usuwania wiele metod. Badania nad wpływem na środowisko zanieczyszczeń biologicznych prowadzone są od stosunkowo krótkiego okresu, stąd też metod ochrony przed nimi jest znacznie mniej.

Szacuje się, że każdego roku światowa flota przenosi 10 bilionów ton wód balastowych po całym świecie, i średnio ponad 3000 gatunków roślin i zwierząt jest dziennie w tych wodach transportowanych. Większość z nich po przeniesieniu do nowego środowiska (większe zasolenie wody, inna temperatura, różna fauna i flora) ginie, jednak są gatunki które przystosowują się do nowych warunków powodując zagrożenie dla morskich ekosystemów i bioróżnorodności. Przykładem mogą być wody Bałtyku, gdzie obecnie mamy ponad 100 gatunków obcych, tj. krab, babka bycza i organizmy zooplanktonowe. Większość z nich trafiła z Ameryki Północnej i rejonów Morza Kaspijskiego głównie poprzez wody balastowe statków. Bałtyk jest szczególnie wrażliwy na nowo wprowadzane gatunki, gdyż jest ubogi w gatunki rodzime.

Wprowadzenie nowych gatunków może zachwiać równowagą ekologiczną i spowodować wymieranie rodzimej fauny i flory. Tak stało się po wprowadzeniu do Jeziora Wiktorii okonia nilowego, który spowodował wyginięcie 200 endemicznych gatunków ryb.

Oprócz wnoszenia do środowiska wyższych organizmów, wody balastowe mogą być źródłem zakażeń patogenami. Skażenie wód balastowych może powodować różnego rodzaju epidemie, które mogą ujawnić się dopiero po pewnym czasie od zrzucenia balastu. Dobrym przykładem na zagrożenia są doświadczenia z miejscowości Milwaukee, która to ciągnęła wodę bezpośrednio z jeziora Michigan, co spowodowało olbrzymią epidemię Crypto Sporidium Parvium wskutek której ucierpiało 400 tys. osób, 4 tys. osób było hospitalizowanych, a 110 umarło.

Innym przykładem jest Zatoka Mobile, gdzie znaleziono w wodach balastowych statku wpływającego do zatoki Vibro Cholerae. Według raportu CASALE epidemia cholery była bezpośrednio związana z wodami balastowymi z statku. Epidemia, która zaczęła się w trzech różnych portach w Peru w 1991r wkrótce obiegła całą Amerykę Południową dotykając ponad milion ludzi i zabijając 10 tys. Od roku 1973 zanotowano w Stanach 91 przypadków cholery i wszystkie były spowodowane przez jedzenie surowych owoców morza.

Te dwa przykłady jasno dowodzą, że zarazki są transportowane w wodach balastowych statków i skala epidemii jaka może opanować wody przybrzeżne jest nieznana.

Powyższe przykłady dowodzą ogromu problemu zanieczyszczeń biologicznych wód balastowych i świadczą o potrzebie odkażania zapełnionych zbiorników balastowych w celu pozbycia się zagrożeń. Najlepszym sposobem byłaby dezynfekcja wód balastowych środkiem chemicznym, który nie wpływa szkodliwie na środowisko, ulega biodegradacji i nie powoduje uszkodzeń osprzętu statku.

P.I.W. IMPULS przystąpiło do prac nad zastosowaniem systemu dozującego bezpośrednio do zbiorników balastowych związku chemicznego na bazie kwasu nadoctowego. Steridial (dezynfektor na bazie kw. nadoctowego) jest jednym z silniej działających środków odkażających, a przy tym całkowicie biodegradalny. Po krótkim czasie rozkłada się do obojętnych dla człowieka substancji chemicznych (woda i kwas octowy), a jednocześnie ma szerokie spektrum działania (bakterie, grzyby, wirusy) i nie powoduje uodpornień. Skutecznie i szybko odkaża wodę znajdującą się w zbiornikach balastowych, przez co po wypompowaniu cieczy, woda która pozostaje na dnie nie zaraża nowo nabieranej. Ponadto Steridial jest z powodzeniem stosowany do odkażania wody pitnej i technologicznej, co zostało potwierdzone badaniami na statku MS INOWROCŁAW.

W celu zwiększenia skuteczności dezynfekcji wód balastowych proponowanym preparatem dezynfekującym – Steridial, należy opracować i wdrożyć system równomiernego dozowania w/w preparatu do wody morskiej w trakcie jej pompowania z akwenu morskiego do zbiornika balastowego. Umożliwi to równomierne rozprowadzenie preparatu dezynfekcyjnego w wodzie wypełniającej zbiorniki balastowe, tym samym skuteczniejszą jej dezynfekcję.

Przedsiębiorstwo Innowacyjno – Wdrożeniowe „IMPULS” posiada w pełni opanowaną i wdrożoną produkcję preparatu dezynfekcyjnego. W chwili obecnej – z własnych środków finansowych – są prowadzone prace nad opracowaniem i wdrożeniem skutecznego i jednocześnie ekonomicznego systemu dozowania preparatu dezynfekcyjnego do wody morskiej w trakcie balastowania statku.

Ignorowanie problemu skażeń biologicznych wód balastowych jest zjawiskiem bardzo niebezpiecznym. Skażone biologicznie wody balastowe są „tykającą bombą zegarową” grożącą wybuchem epidemii w którejkolwiek części świata. Zainteresowanych problematyką zanieczyszczeń mikrobiologicznych wód balastowych prosimy o skontaktowanie się z Działem Badawczo – Wdrożeniowym P.I.W. „IMPULS” , tel. 058-682-22-26.